به نقل از «خبرگزاری آریا»

نگاهی به 70سال توسعه مترو در ایران

تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۵۶۴۵۲

خبرگزاری آریا- لیلادرخشان: مترو یکی از ارزان ترین و ایمن ترین شبکه های حمل و نقل شهری در دنیا است. این سامانه محبوب حمل و نقل بیش از 150 سال گذشته تا کنون در کشور های مختلف دنیا مورد استفاده قرار گرفته است. با رشد جمعیت و افزایش ترافیک و آلودگی هوا،  مدیران شهری در بسیاری از کشورها توسعه مترو در شهرهای مختلف به خصوص کلان شهرها را در اولویت برنامه های جامع شهری قرار داده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین حال با توجه به ضرورت استفاده از مترو اما توسعه این سامانه حمل و نقل در کلان شهر های ایران  متناسب با نیازها و انتظارات نبوده است و مدیران شهری کماکان خودرو محوری را در اولویت قرار داده اند.
پیشینه مترو در ایران و جهان
انگلستان  پیشگام استفاده از مترو در بهبود سامانه حمل و نقل شهری خود محسوب می شود. نخستین خطوط مترو جهان در پایتخت انگلس یعنی لندن در حدود بیش از 150 سال پیش ، ساخته  شد و  مورد استفاده قرار گرفت. پس از لندن شهر های سایر کشور های اروپایی هم به تدریج به مترو مجهز شدند . در حال حاضر بیش از 160  شهر دنیا صاحب سامانه مترو هستند و شهرهای زیاد دیگری هم در حال تلاش و برنامه ریزی برای استفاده از مزایای انکار ناشدنی مترو هستند. در ایران هم به دلیل مشکلات ترافیکی و آلودگی هوای پایتخت، مترو به عنوان یکی از راهکارهای مناسب برای حل مشکلات مذکور مورد توجه قرار گرفت. در اوایل انقلاب اسلامی و دهه 60 استفاده مترو کم کم مطرح شد. در آن سال ها ساخت مترو مخالفان جدی هم داشت اما در نهایت بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته بود در سال 1363عملیات احداث خط 1 مترو آغاز شد. فعالیت رسمی سامانه متروی تهران از سال 1377 رسما آغاز شد. خطوط متروی تهران  تا امروز هم در حال توسعه است هر چند که بنا به گفته مسئولان مشکلات متروی تهران حاد است چرا که بیش از 30 درصد قطارها نیاز به تعمیرات اساسی دارند و حادثه و خرابی های متعدد  کل سرویس دهی مترو را دچار اختلال می کند. هم اکنون شبکه متروی تهران  به یکی از پرترددترین شبکه های مترو در دنیا تبدیل شده است و روزانه نزدیک به سه میلیون نفر را جابجا می کند. در حالی که توسعه خطوط متروی تهران یک نیاز اساسی و حیاتی است اما کلان شهرهای دیگر ایران هم باتوجه به رشد فزاینده جمعیت، آلودگی نگران کننده هوا و ترافیک شهری به شدت نیازمند تجهیز به سامانه مترو هستند. نیازی که حل آن تاکنون روندی  کند  داشته است.
مترو در کلان شهر های ایران
در حالی که متروی تهران نخستین شبکه مترو در ایران بود که فعالیت خود را آغاز کرد پس ازپایتخت به تدریج شهرهای  مشهد، اصفهان ، شیراز و تبریز هم صاحب مترو شدند. کلنگ مترو در چند شهر دیگر از جمله اهواز هم زده شده است. گفته می شود بر اساس برنامه ریزی ها شهرها دیگر از جمله کرمانشاه، قم و کرج هم به سامانه مترو مجهز می شوند.
مترو  در مشهد
 پس از تهران ، مشهد دومین شهری است که از شانس بهره مندی از مترو برخوردار شد. سامانه متروی مشهد در حل حاضر روزانه حدود 6 میلیون مسافر و حدود 47 میلیون مسافر را در سال جابجا می کند. بنا بر پیش بینی ها در دهه پیش رو این عدد به بیش از 7 میلیون نفر خواهد رسید. فاز اول خط شماره 1 متروی  مشهد به طول 19 کیلومتر در اواخر دهه 80 به بهره برداری رسید. خط 2 هم در سال 1395  و خط 3 هم که هم اکنون در حال ساخت است. در حال حاضر خط شماره یک مترو مشهد 24 کیلومتر طول دارد و فرودگاه شهید هاشمی نژاد را به وکیل آباد وصل می کند. خط شماره 2 متروی مشهد حدود 14.5 کیلومتر طول دارد. یکی از ویژگی های قابل توجه خط شماره 2 این است که در مسیرهای قرار گرفته که طبقات محروم براحتی می تواند به ایستگاه های آن دسترسی  داشته باشند. مسیر خط 2  از انتهای طبرسی شمالی شروع می شود وتا میدان شهدا ادامه دارد. خط شماره 3 از مسیر شهرک ابوذر تا منطقه الهیه  ادامه دارد. این خط 28.5 کیلومتر طول دارد. این مسیر سرویس دهی مناسبی به زائران حرم امام رضا دارد. بنا بر پیش بینی ها و برنامه ریزی ها راه اندازی فاز اول خط 3 در سا ل1400 انجام می شود. اما خط شماره 4 متروی مشهد حدود17.5 کیلومتر طول دارد. بنا بر گفته ها قرار است این خط بلوار حر را به خواجه ربیع  وصل کند. این خط در صورت بهره برداری ان قابلیت را دارد که به زائران حرم سرویس مناسبی ارائه کند.
متروی شیراز
پس از کلان شهر مشهد، شیراز به عنوان سومین کلان شهر ایران صاحب سامانه مترو شد. شبکه متروی شهر شیراز جوان است و در سال 1393 افتتاح شد. متروی شهر شیراز پس از متروی پایتخت بزرگترین خطوط متروی کشور را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر متروی شیراز سالانه متروی شیراز بالغ بر 18 میلیون نفر را جابجا می کند. بر اساس پیش بینی ها از قرار معلوم خطوط متروی شیراز پس از بهره برداری سالانه بیش از دویست میلیون سفر را پوشش دهند. عملیات ساخت متروی شیراز در اوایل دهه 80 آغاز شد. به طور کلی برا ساس برنامه ریزی های صورت گرفته شبکه متروی شیراز دارای 6 خط خواهد  بود.  این خطوط بیش از 90 کیلومتر طول خواهد داشت. در حال حاضر از این 6 خطوط ، خط 1  مورد بهره برداری قرار گرفته است و خطوط بعدی یعنی 2 و 3 هم در دست ساخت  است.خط یک متروی شیراز 20 ایستگاه دارد و از غرب شیراز ( پل احسان) آغاز می شود و تا فرودگاه شهید دستغیب امتداد دارد.  برخی فازهای خط 2 مترو شیراز هم بنا به گفته مسئولان شهری در سال 1400 به بهره برداری خواهد رسید.
متروی تبریز
پس از کلان شهر شیراز، تبریز به عنوان یک کلان شهر دیگر در ساب 1394 به شبکه حمل و نقل مترو مجهز شد. ساخت متروی تبریز از ابتدای دهه 80 آغاز شد و پس از 14 سال برخی فازهای آن افتتاح شد.  بر اساس مطالعات صورت گرفته  متروی تبریز شبکه ای  5 خطی به طول 100 کیلومتر  است. خط یک متری تبریز از ائل گلی آغاز و از طری بلوار شهید باکری ، 29 بهمن، خیابان امام خمینی ، چهارراه محققی ، باغ گلستان وخیابان خیام به منطقه لاله ختم می شود. این مسیر چیزی حدود 17.2کیلومتر طول دارد. بر اساس گفته مسئولان  ریل گذاری ها  تا لاله به اتمام رسیده  است. اواخر سال گذشته هم اعلام شد تمامی مسیر 17. کیلومتری خط یک  که دارای 18 ایستگاه است به مسافران خدمات رسانی می کند. اما خط 2 متروی تبریز حدود 22.4کیلومتر طول دارد و در واقع طولانی ترین مسیر از شبکه متروی تبریز محسوب می شود. خط 2 ، 20 ایستگاه دارد. خط 3 مترو هم حدود 15 کیلومتر طول  و 14 ایستگاه دارد. خط 3 از فرودگاه بین المللی تبریز شروع می شود و به پایانه اتوبوس های بین شهری تبریز ختم می شود. خط چهار شبکه متروی تبریز به صورت حلقه ای است و 18 ایستگاه دارد. این خط از میدان آذربایجان  شروع می شود و به خیابان شهید رجایی ختم می شود. یکی  از ویژگی های جذاب خط 4 متروی تبریز این است که به واسطه طراحی حلقه مانند (لوپ)  حلقه اتصالی بین تمامی خطوط ریلی مترو تبریز است.در طراحی سامانه متروی تبریز یک خط  برون شهری تبریز-سهند  هم درنظر گرفته شده است. این خط از نزدیک کارخانه تراکتورسازی آغاز و به سوی سهند ادامه پیدا می کند.
متروی اصفهان
پروژه ساخت متروی اصفهان از اوایل دهه 80 آغاز شد. متروی این کلان شهر مسیر بسیار کندی برای تکمیل و بهره برداری طی کرد. چیزی حدود 14 سال طول کشید که توانست به مرحله افتتاح برسد. یکی از مهمترین عواملی که  باعث کند پیش رفتن پروژه ساخت مترو در اصفهان شد، بافت تاریخی آن است. البته در کنار این مشکل بزرگ خطاهای محاسباتی و اجرایی هم مزید بر علت شد. در طرح های مطالعاتی 3 خط مترو برای اصفهان  دیده شده است. به صورت کلی خط اول در مسیر شمال به جنوب در نظر گرفته شده است. خط دوم شمال شرقی به غرب را متصل  می کند. و خط 3 هم جنوب به غرب است. خط شماره یک مسیری به طول 20 کیلومتر دارد. از شمال شهر اصفهان آغاز و به پایانه مسافربری صفه در جنوب اصفهان  ختم می شود.  فازیک  این خط که 10 ایستگاه به طول 11 کیلومتر دارد  در اواسط سال 1394 افتتاح شد. فاز دوم هم یکسال بعد افتتاح شد. خط خط متروی اصفهان از مبدا زینبیه آغاز و تا ایستگاه مدرس نجفی امتداد خواهد یافت. بر اساس آخرین اطلاعات عملیات احداث 10 ایستگاه خط دو به تازگی آغاز شده است. خط دو حدود 14.5 کیلومتر طول و 16 ایستگاه دارد.
متروی اهواز
اهواز یکی دیگر از کلان شهرهای ایران که در طرح های مطالعاتی خود دارای یک شبکه مترو شامل 4 خط خواهد بود. این خط طولی نزدیک به 88 کیلومتر  و 87ایستگاه دارد. خط یک  شمال شرقی شهر به جنوب غربی وصل می کند. خط 2 شمال  غربی به جنوب شرقی ، خط 3 و 4 شمال شرقی به جنوب غربی  متصل می کند. بر اساس شواهد فاز نخست  پروژه پیشرفت فیزیکی  70 درصدی داشته است. مسئولان می گویند یکی از مهمترین  موانع موود بر سر راه پیشرفت پروژه متروی اهواز  شناور بودن نرخ ارز است که ارزیابی دقیق اعتبارات مورد نیاز را با مشکل مواجه کرده است. از طرفی ضعف پیمانکار  مشکلی دیگر بر سر راه است که توسعه مترو اهواز را به تعویق انداخته است.
 مشکلات ناشی ازتحریم وتوسعه مترو
70سال ازنخستین روزی که مترودرایران طرح شد می گذرد.حالا تهران و4شهربزرگ ایران دارای متروشده اند هرچند که مشکلات ناشی ازتحریم ونیزگرانی ارزطی سالهای اخیرسبب شد که توسعه این وسیله حمل ونقل که  ضروری‌ترین و بهترین پاسخ برای معضلات ریشه‌ای تهران به خصوص ترافیک و آلودگی هوا است مطابق با برنامه های جامع بالادستی پیش نرود.

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: مترو ایران کلانشهر ترافیک کیلومتر طول متروی تبریز برنامه ریزی سامانه مترو متروی تهران متروی شیراز بهره برداری حال حاضر خطوط متروی شبکه متروی توسعه مترو ختم می شود افتتاح شد ساخت مترو شبکه مترو خطوط مترو حمل و نقل خط شماره کلان شهر آغاز شد بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۵۶۴۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مترو حرم مطهرشاهچراغ (ع) مورد توجه مسئولان شهری باشد

آیت‌الله لطف‌الله دژکام در خطبه‌های نماز جمعه امروز شیراز، با اشاره به مسئله اقتصاد مقاومتی و انجام به عمل وظیفه خود در مقابل جبهه کفر، اظهارداشت: مسئله نبرد فرهنگی نیز باید به موازات جنگ نظامی و اقتصادی پیش برود.

او بیان کرد: یکی از موضوعاتی که رهبر معظم انقلاب بار‌ها به آن پرداختند و تلاش زیادی بر این سبک زندگی دارند، سبک زندگی اسلامی در مقابل سبک زندگی غیر اسلامی است که در تعبیر قرآن کریم به آن جاهلیت گفته می‌شود؛ اسلام سبک زندگی عاقلانه دارد و در غیر آن جاهلانه گفته می‌شود و برخی‌ها جاهلانه را غیرعلمی نیز قلمداد می‌کنند.

نماینده ولی فقیه در استان فارس ادامه داد: اگر می‌خواهیم سبک زندگی اسلامی را تقویت کنیم و رواج بیشتر دهیم، نیاز داریم که سبک زندگی غربی را خوب بشناسیم لذا نیاز است در مجامع مختلف که برگزار می‌شود موضوعات کتاب «جاهلیت قرن بیستم» نوشته یک دانشمند مصری بحث شود.

آیت‌الله دژکام خطاب به مدیران کشور، گفت: مسئولان بایستی در رده‌های مختلف برنامه‌ریزی داشته باشند و بنده می‌خواهم یادآور شوم قانون مجازات اسلامی مصوبه سال ۱۳۹۲ که در این خصوص تعیین تکلیف کرده است و مسئولان باید قانون را اجرا کنند و در شهر باید به قانون عمل شود لذا در خواست داریم که مسئولان به قانون عمل کنند و در فضای مجازی چیز‌هایی می‌بینیم که خارج از حد قانون است.

او با تصریح بر اینکه رسم اداره کشور اجرای عدالت در حدود الهی است و حاکمیت مقتدر بیش از این اعمال نمی‌کند و امیدارم همه ما در چهارچوب قانون شرعی و دینی اقدام کنیم و آنچه نتیجه می‌گیریم رضایت خداوند را به دنبال داشته باشد، افزود: ما انقلاب کردیم و شهدا برای رضایت خداوند شهید شدند، فراموش نکنیم که کار برای رضایت خداوند آغاز شده و باید برای رضای خداوند باشد.

امام جمعه شیراز در بخش دیگری از سخنان خود ضمن تسلیت شهادت رئیس مذهب جعفری، امام جعفر صادق (ع)، بیان کرد: امشب برای همه جهان اسلام و شیعیان اهل بیت (ع) عزای بزرگ است.

او با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری که فرمودند، حواسمان باشد که در فضای مجازی نسبت بیجا و دروغ رواج می‌دهند، گفت: فکر کنیم که نامه عمل ما در پیشگاه خداوند باز شده و حواسمان باشد که گناهانمان جمع شده، اما استغفاری از اعمال بد و گناهان وجود ندارد. اهل بیت (ع) خیر و صلاح بشریت را می‌خواستند تا انسان‌ها از خواب غفلت بیدار شوند.

آیت‌الله دژکام ادامه داد: به همان نسبت که خوب است انسان مخالف معصیت باشد، خوب نیست که به دلیل مخالفت با معصیت، آبروریزی کنیم بنابراین در شریعت ما مخالفت با معصیت نیز شرایط و روش خاصی دارد.

او اذعان داشت: رسمی به اسم مطالبه‌گری در برخی از افراد ایجاد شده که بدون حتی ذره‌ای تشکر از اقدامات صورت گرفته تنها به مطالبه می‌پردازند که مطالبه‌گری خوب و لازم است، اما باید ضمن تشکر از زحمات گذشته، مابقی مطالبات مطرح شود.

نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری گفت: انسان ناسپاس مورد غضب خداوند قرار می‌گیرد بنابراین اگر می‌خواهیم در پیش پیامبر (ص) اکرام شویم، از کسی که برای ما کاری کرده، تشکر کنیم چرا که مایه دلگرمی خدمتگذار نیز می‌شود.

آیت‌الله دژکام با اشاره به روز ۱۵ اردیبهشت‌ماه، روز شیراز و نامگذاری این تاریخ برای نخستین بار در کشور گفت: بعد از شیراز شهر‌های دیگر نیز روز خود را معین کردند که این یکی از نوآوری‌های شورای شهر شیراز در کنار دیگر نوآوری‌ها بوده است. مسلما شیراز به عنوان وطن ما حق دارد و ما هم شهرمان را دوست داریم.

او خاطرنشان کرد: شیخ اجل سعدی در یکی از غزل‌های خود می‌گوید که "سعدیا حب وطن گرچه حدیثیست صحیح ... نتوان مرد به سختی که من این جا زادم"؛ بنابراین وطن عزیز است، اما اگر می‌خواهیم جای زندگی برای مردم درست کنیم، باید خیلی تلاش کنیم.

امام جمعه شیراز با تصریح بر اینکه حرکت خوبی در شهرداری و شورای شهر شیراز به نام محرومیت‌زدایی شکل گرفته که تاکنون در برخی از محلات شهر صورت گرفته و مردم آنجا نیز متشکر بودند که آبادی با انجام آسفالت معابر و یا فضاسازی درست شده و امیدواریم مدیران شهری توفیق پیدا کنند که برای همه محلات شیراز خدمات را توسعه دهند چرا که از محرومان فریاد‌رسی کردن کار بسیار پسندیده و نیکویی است، گفت: در عرصه خدمات شهری، محیط زیست و سلامت شهری مسلما تلاش‌های خوبی انجام شده که گزارش اقدامات صورت گرفته به مناسبت روز شیراز منتشر می‌شود.

آیت‌الله دژکام در پایان تاکید کرد که مترو حرم مطهر نیز باید مورد توجه مسئولان باشد که تاکنون اقدامات خوبی شکل گرفته، اما ما تا زمان رسیدن به نتیجه مطالبه خواهیم کرد تا عرض ادب مردم به ساحت مقدس حرمین، تسهیل شود.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز